Sağlık Çalışanlarının Organ Bağışına Tutumu
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.7760105Anahtar Kelimeler:
Organ Bağışı, Sağlık Çalışanları Organ Bağışı, Organ NakliÖzet
Bu derleme, sağlık çalışanlarının organ bağışına tutumu araştırılarak genel bir sonuç çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Organ yetmezliği insanların karşı karşıya kaldığı en önemli sağlık sorunlarından biridir. Son dönem organ yetmezliğinde tek ve etkili tedavi yöntemi olan organ nakli; canlı veya ölü (kadavra) vericiden sağlam organın alınarak alıcı kişinin hasarlı ya da çalışmayan organının yerine nakledilmesi işlemidir. Organ naklinin gerçekleştirilmesinde ise en kritik nokta organ bağışıdır. Organ bağışı; kişinin kendi isteği ile yaşamında veya öldükten sonra organlarının bir kısmı ya da tamamının hasta kişiler için kullanılmasına belgeleyerek izin vermesidir. Kalp gibi canlıdan bağış ile mümkün olmayan organlarda ölüden bağışa ihtiyaç duyulmaktadır. Ancak ülkemizde ölüden bağış oranları canlıdan bağış oranlarına göre oldukça düşük sayıdadır. Toplumun farkındalığının ve bilgi eksikliğinin olması temel nedenler arasında yer almaktadır. Bu noktada toplum ile yakın ilişkiler halinde olan sağlık çalışanlarına önemli rol düşmektedir. Literatürde 2017-2022 tarihleri arasında yapılan çalışmaların değerlendirilerek, sonuçlarının derlenmesiyle oluşturulan ‘sistematik derleme’ niteliğinde bir çalışmadır. Çalışmanın sonucunda organ bağışı konusunda sağlık profesyonellerinin bilgi eksikliklerinin olduğu gözlenmiştir.
Referanslar
Akalın, B., & Abiş T. (2019). Organ ve Doku Bağışının Sağlık Profesyonellerinin Perspektifinden Değerlendirilmesi: Nitel Bir Araştırma.
Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (98), 130-141.
Balcı, E., & Şahingöz, M. (2014). Hemşirelerin Organ Bağışına Bakışları. Cumhuriyet Medical Journal, 36 (4), 503-511.
Bektaş, M., & Yıldırım, G. (2021). Hemşirelerin Organ Bağışı Tutumlarının Merhamet Duygularıyla İlişkisinin Değerlendirilmesi. Mersin
Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 11 (2), 284-299.
Demir- Doğan, M., Uzun, İ., Kaya, N., Ekinci, H., & Altınkaynak, M. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Organ Bağışına Bakış Açısı
ve Bilgi Düzeyleri. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 3 (2), 99-105.
Ertaş, H., & Çiftçi-Kıraç, F. (2018). Sağlık Çalışanlarının Organ Nakli ve Bağışı Konusundaki Bilgi Düzeylerinin Ölçülmesi. 2nd
International Social and Educational Sciences Symposium, Konya, Türkiye.
Göz, F., & Şalk-Gürelli Ş. (2007). Yoğun bakım hemşirelerinin organ bağışı ile ilgili düşünceleri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2
(5), 77-88.
İbrahimoğlu, Ö., & Urhan, S. (2019). Knowledge, Attitudes, and Behaviors of Healthcare Workers About Organ Donation. Sağlık
Akademisyenleri Dergisi, 6 (2), 142-149.
Kara, S., Salman, Z., & Öngel, K. (2012). Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi sağlık personelinin organ bağışına bakışı.
Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 11 (1), 33-39.
Keten, H.S., Işık, O., Üçer, H., Keten, D., Ersoy, Ö., & Ölmez, S. (2017). Hekimlerin Organ Bağışı Konusunda Bilgi Tutum ve
Davranışları. Cukurova Medical Journal, 42 (4), 623-629.
Kurt, B., Öztaş, D., İlter, H., Akbaba, M., Ozan, T., & Güneş, E. (2018). Konya İlindeki Birinci Basamak Sağlık Çalışanlarının Organ
Bağışı Hakkındaki Bilgi Tutum ve Davranışları. Sakarya Tıp Dergisi, 8 (3), 497-504.
Orçun, Ç., & Görkey, Ş. (2014). Beyin Ölümü Kriterlerinin Tarihsel Gelişimi ve Kadavradan Organ Nakline Etkisi. Marmara Medical
Journal, 27 (1), 69-74.
Organ Nakli Hizmetleri Yönetmeliği. (2022, 9 Aralık). Resmî Gazete (Sayı:32038). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/
eskiler/2022/12/20221209-3.htm
Organ ve Doku Alınması, Saklanması, Aşılanması ve Nakli Hakkında Kanun (1979, 3 Haziran). Resmî Gazete (Sayı: 16665).
Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/
arsiv/16655.pdf
Örer, A., & Oto, Ö. (1999). Dünden Bugüne Kalp Cerrahisi. GKDC dergisi, 7 (2), 1-6.
Özdağ, N. (2001). Organ Nakli ve Bağışına Toplumun Bakışı. CÜ Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 5 (2), 46-55.
Özmen, D., Çakmakçı-Çetinkaya, A., Sarızeybek, B., & Zeybek, A. (2008). Celal Bayar Üniversitesi Manisa Sağlık Yüksekokulu
Öğrencilerinin Organ Bağışına İlişkin Bilgi ve Görüşleri. Tıp Bilimleri Dergisi, 28 (3), 11-8.
Sıpkın, S., Şen, B., Akan, S., & Malak, A.T. (2010). Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi, İlahiyat Fakültesi ve Güzel Sanatlar
Fakültesi Öğretim Elemanlarının Organ Bağışına Bakış Açılarının İncelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi,
(1), 19-25.
Şantaş, G., & Şantaş, F. (2018). Türkiye’de Organ Bağışının Mevcut Durumu ve Organ Bağışında Stratejik İletişimin Önemi. Süleyman
Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9 (2), 163-168.
Şapulu- Alakan, Y., & Aşıcıoğlu, F. (2021). Yoğun Bakım Hemşirelerinin Organ/Doku Nakli ve Bağışına Yönelik Bilgi, Tutum ve
Yaklaşımları. Nobel Medicus, 17(1), 20-29.
Şen, H., & Özaydın, Ö. (2004). Eskişehir İlindeki Bireylerin Organ Bağışı Hakkındaki Düşünceleri ile Sosyoekonomik Nitelikleri
Arasındaki İlişki Yapısının İncelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (1), 95-116.
Şen, M.A., Yakıt-Ak, E., & Evreüz, Y. (2018). Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Organ Bağışı Hakkındaki Görüş
ve Davranışlarının Belirlenmesi. Journal Of Social And Humanities Sciences Research, 5 (18), 493-500.
Tetik, S., & Cebesoy, Ü.B. (2018). Ortaokul Öğrencilerinin Organ Bağışına ve Organ Nakline Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. Journal
of Theoretical Educational Science, 11(3), 486-506.
Tomruk, M. (2018). Konya İli Yoğun Bakım Çalışanlarında Beyin Ölümü, Organ Bağışı ve Nakli Konusundaki Farkındalık Ve Bilgi
Düzeyinin Belirlenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi] Necmettin Erbakan Üniversitesi.
Yaşın- Tekizoğlu, F. (2018). Organ bağışı: Bireylerin Kararlarını Etkileyen Psikolojik Faktörler. Muhakeme Dergisi, 1(1), 21-35.
Yazar, M. A., & Açıkgöz, M. B. (2016). Nevşehir İl Merkezinde Yaşayan Halkın Organ Bağışı ve Nakli Konusundaki Bilgi ve
Tutumları. Turk J Anaesthesiol Reanim, 44 (5), 250-257.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Journal of 5N1Quality
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
